Na de rijpingsperiode (die in Schotland minstens 3 jaar moet duren vooraleer de spirit de naam ‘whisky’ mag dragen), kan het vat geopend worden, de inhoud ervan aangelengd en in flessen gevuld. Het is de ‘master distiller’ die op basis van het beoordelen van staalnames uit de vaten beslist wanneer de inhoud van een vat klaar is om te bottelen.

Sommige distilleerderijen laten de whisky na de normale rijpingsperiode nog eens extra rijpen in andere vaten. Meestal gaat het om gebruikte porto- of madeiravaten, wat het smaakpalet van de whisky een extra toets geeft. Deze extra rijping op ‘vreemde’ vaten neemt doorgaans een periode van van 6 maand tot 2 jaar in beslag.

Het vat wordt geopend door de tap - die zich meestal ergens in het midden van de bolle wand bevindt – weg te nemen terwijl het vat boven een doorgaans stalen kuip ligt. Het vat loopt leeg in de kuip. In deze kuip, of in een andere installatie kan de whisky eventueel gemengd worden. Men spreekt van een Single Malt whisky indien de whisky alleen uit malt whisky’s bestaat van één distilleerderij, waarbij er meestal wel verschillende jaargangen gemengd worden om zo de consistentie van de whisky enigszins te bewaren. Als de spirit uit een enkel vat gebotteld wordt spreekt men van een Single Cask Whisky. Als de whisky gemengd wordt met whisky’s van andere distilleerderijen spreek je van een Vatted Malt of een Blend.

In Schotland is het bij wet bepaald dat whisky een minimaal alcoholpercentage moet hebben van 40%. De whisky die uit de vaten komt heeft doorgaans een hoger gehalte (70%, zij het verminderd met ‘The Angels Share’), en zal dan ook worden aangelengd met neutraal water tot het alcoholgehalte 40 tot 43% bedraagt. Sommige distilleerders voegen karamel toe voor de kleur. Vreemd genoeg is dat karamel geen invloed heeft op de smaak. Daarna gaat het mengsel in de fles, plaatst men er een kurken dop en een zegel op, en wordt de fles afgewerkt met een voor- en achteretiket. Van zodra de whisky gebotteld is, stopt ook de rijping. Eenmaal aanwezig in de (afgesloten) fles, zal de whisky niet meer wijzigen in kleur, smaak, geur of textuur. Een fles whisky bewaren met als bedoeling de drank te verbeteren door ouderdom, is dus zinloos. De ouderdom die van belang is, is de periode van rijping, en deze staat steeds vermeld op het etiket. Zo er gemengd is met verschillende jaargangen, wordt steeds de leeftijd van de ‘jongste’ whisky op het etiket vermeld (i.e. de duur van de rijping van de whisky die het minste tijd in het vat heeft doorgebracht).

Een whiskyfles wordt best staand (vertikaal) bewaard, dit om te vermijden dat de lijm tussen kurk en dop zou kunnen reageren met de alcohol in de drank.

De bottelingen die gebeuren door de distilleerderij zelf, worden ‘Market house’ bottelingen genoemd. Daarnaast bestaan er ook nog bedrijven die distilleerderij-onafhankelijk bottelen. De onafhankelijke bottelaars kopen hun vaten in bij distilleerderijen, en laten deze zelf nog verder rijpen, soms decennialang. Wanneer de whisky volgens de bottelaar op zijn hoogtepunt is, worden ze gebotteld, en verkocht onder de naam van de bottelaar. Op het etiket staat dan doorgaans wel vermeld om welk soort whisky het gaat, maar van de originele stoker van het kostbaar goedje wordt doorgaans geen melding gemaakt. Bij de vaten die langer gerijpt hebben, gaat het dan meestal om “Cask Strength” (gefilterd via gekoelde platen) of “Straight from the Cask’ (ongefilterd) bottelingen. De whisky in deze flessen werd dus niet aangelengd met water. Het procédé van filtrering via gekoelde platen (‘chill-filtering’) wordt meer en meer verlaten omdat het van invloed is op de smaak van de whisky.

De onafhankelijke bottelaars zorgen voor een aanzienlijk deel in de whiskymarkt. Hieronder vind je een lijst van de belangrijkste :

Adelphi, Alchemist, Berry Bros and Rudd, Blackadder, Brands Development Worldwide, Cadenhead, Clydesdale, Compass Box Whisky, Douglas Laing, Douglas Murdoch, Duncan Taylor & Co Ltd, Gordon & MacPhail, Hart Brothers, Ian MacLeod, James McArthur, Murray McDavid, Prabàn Na Linne Ltd., Scottish Malt Whisky Society, Scott's Selection, Spirit of Scotland, Signatory, The Master of Malt, The Vintage Malt Whisky Company, The Queen of the Moorlands, Whiskies of the World, Whisky Castle, Whisky Galore, Whyte & Whyte.

Tot zover deze (beperkte) introductie over de omzetting van water, gerst en gist tot onze lievelingsdrank. Tijd om er eentje uit te schenken. Hoe je hem kunt drinken, lees je in het volgende hoofdstukje. Cheers !